NLP

Punktem wyjścia Neurolingwistyki jest właśnie ciekawość i fascynacja ludźmi. Jest nim studium struktury subiektywnego doznania. Jak robimy to, co robimy? Jak myślimy? Jak się uczymy? Jak wpadamy w złość? Jak ludzie wybitni w rozmaitych dziedzinach osiągają tak wiele? Żeby odpowiedzieć na te pytania, NLP poznaje sposoby naszego myślenia i czucia oraz bada, czy też “modeluje” doskonałość we wszystkich zawodach. To co odkryje może potem nauczać innych. Celem jest doskonałość dla wszystkich (Joseph O’Connor, Ian McDermot)
Dziś istnieją narodowe stowarzyszenia NLP w krajach na całym świecie, a metoda ta jest szeroko stosowana w biznesie, edukacji, szkoleniach, terapii oraz w sporcie wyczynowym.

Czym jest NLP?

NLP jest nauką o osiąganiu doskonałości i sposobach służących ludziom do zestrukturyzowania swoich doświadczeń i ujęciu ich w model. Model ten jest zestawem technik skutecznej komunikacji słownej i pozawerbalnej, osobistej zmiany człowieka oraz kontroli stanów emocjonalnych. Jest sposobem doskonalenia własnych zdolności, podnoszenia motywacji, wpływania na siebie i innych- łączy w sobie elementy psychologii, lingwistyki i zarządzania.
NLP bada w jaki sposób ludzie się wyróżniają i jak nauczyć tych wzorów innych, aby mogli uzyskać takie same wyniki. Proces ten nazywa się modelowaniem.Model dobrego komunikowania wymaga znajomości celu oraz otwartości na informacje zwrotne.

W procesie komunikacji nie istnieją bowiem błędy, istnieje wyłącznie informacja zwrotna. Właściwie wykorzystana zwrotna informacja poprawia jakość, jest szansą na elastyczność i różnorodność, jest istotnym elementem uczenia się i zmiany.

Neurolingwistyka jako dyscyplina praktyczna zajmuje się odkrywaniem umiejętności, wzorców, technik i strategii służących osiąganiu skuteczności w myśleniu, działaniu, podnoszeniu jakości życia, rozszerzeniu możliwości wyboru. Jest dyscypliną, której istotę określa się jako studium ludzkiej doskonałości.

Co oznacza skrót NLP?

Neuro – odnosi się do neurologii, naszych procesów myślowych. Dotyczy układu nerwowego, naszych zmysłów (wzroku, słuchu, dotyku, smaku i zapachu), dzięki którym poznajemy otaczającą nas rzeczywistość. Bodźce odbierane przez zmysły są przekazywane w postaci impulsów nerwowych do mózgu, w którym powstają obrazy, dźwięki, odczucia i uczucia.Lingwistyczny – to język, sposób jego używania i to, jak on na nas oddziałuje. Jest on narzędziem pozwalającym na porozumiewanie się z innymi i ze samym sobą. Używając słów możemy porządkować własne myśli, i przekazywać je innym. Poprzez to możemy zmieniać sposób myślenia i wpływać na zachowanie.

Programowanie – nawiązuje do wzorów naszego zachowania i celów, które sobie ustalamy. Słowo zaczerpnięte jest z terminologii informatycznej. Wskazuje na to, że nasze myśli, emocje i zachowania są nawykowymi schematami, które można porównać do komputerowych programów. Takie podejście zakłada także możliwość wprowadzania zmian w wymienionych obszarach.

Dziś słowo programowanie kojarzy się z mechanistycznym i bezdusznym podejściem do człowieka lub, co gorsza, z manipulacją. Pierwotnie miało ono podkreślać fakt, że ludzie funkcjonują w oparciu o pewne schematy myślenia i działania, które można opisać podobnie jak programy komputerowe. Programy te mogą być skuteczne, lub nie. Jeśli nie, to należy je zmienić na nowe, skuteczniejsze.

Słowo programowanie można co najwyżej traktować tu jako metaforę. Ludzie nie są komputerowymi cyborgami, lecz istotami wielowymiarowymi i wielopoziomowymi (co opisuje na przykład model poziomów neuro-logicznych wg Diltsa) i nie da się ich przeprogramowywać w dowolny sposób- toteż słowo programowanie dziś powinno być rozumiane jako wolne od przymusu, niezależne od czynników zewnętrznych, świadome postępowanie.
Co Ty z tego będziesz mieć?
NLP pozwoli Tobie zaobserwować wzorce zachowań i struktur lingwistycznych oraz wpływać na działania własne i innych osób w celu osiągania pożądanych rezultatów. Jest to, inaczej mówiąc, metoda świadomego programowania poczynań, pozwalająca Tobie szybciej i skuteczniej realizować stawiane sobie cele.

Poznając NLP w praktyce możesz świadomie kształtować swój wizerunek, kierować emocjami, eliminować ograniczające nawyki, szczęśliwie budować związki z ludźmi, osiągać bez dotychczasowego wysiłku satysfakcję i spełnienie. Ta swojego rodzaju technologia umysłu przyniesie Tobie efekty w bardzo krótkim czasie. Możesz szybko nauczyć się tego, co wcześniej było tylko udziałem ludzi posiadających talent, dar przekonywania, charyzmę,- o których mówiono, że to szczęściarze. Gdy poznasz wzorzec prowadzący do sukcesu, to osiągnięcie go znajdzie się w zasięgu Twojej ręki.

Osiągnięty tą metodą rozwój umiejętności myślenia w wyraźny sposób poprawi Twoje poczucie wartości i skuteczność w samorealizacji. Sam będziesz mógł wyzwalać własne, nieograniczone pokłady kreatywności. Nic przecież nie wskazuje na to, aby w krótkim czasie zasoby ludzkiego potencjału mogły być wyczerpane.

Nowe zasady umysłu

Jest już chyba jasne, że NLP opiera się na zasadach bardzo odmiennych od tradycyjnej psychologii. Podczas gdy tradycyjna psychologia kliniczna zajmuje się głównie opisywaniem i klasyfikowaniem trudności oraz poszukiwaniem ich źrodeł w przeszłości, NLP interesuje, jak myśli, działania i uczucia pracują w chwili bieżącej, kreując nasze doświadczenie. Wykorzystując doświadczenie współczesnych nauk: biologii, lingwistyki, informatyki, neuropsychologii, NLP kieruje się nowymi zasadami funkcjonowania mózgu. Te zasady lub założenia zwane są tezami. Gdyby zsumować je wszystkie i wyrazić w jednym zdaniu, brzmiałoby ono: Ludzie działają doskonale. Określone myśli, działania i uczucia zgodnie “produkują” określone rezultaty. Możemy się nimi cieszyć lub martwić, ale jeżeli powtarzamy te same myśli działania czy uczucia, otrzymamy takie same rezultaty. Proces ten przebiega bezbłędnie. Jeżeli pragniemy zmienić rezultaty, musimy zmienić myśli, działania i uczucia, które je produkują. Kiedy już zrozumiemy dokładnie, w jaki sposób tworzymy i podtrzymujemy myśli i uczucia, łatwo będzie zmienić je na bardziej pożyteczne, a kiedy znajdziemy lepsze – nauczyć ich innych ludzi. Tezy NLP są punktem wyjścia do tych działań.

Tezy NLP

Mapa nie jest terenem.

Każdy z nas ma inne indywidualne doświadczenia życiowe. Sprawia to, że różnimy się w odbiorze tych samych sytuacji. Każdy z nas posiada indywidualną mapę rzeczywistości i w charakterystyczny dla siebie sposób postrzega i ocenia otoczenie- teren. Wcześniejsze doświadczenia, system wartości i osobiste oczekiwania działają jak filtry, które selekcjonują docierające bodźce, np. patrzące na konia osoby: weterynarz, rolnik i malarz będą zwracali uwagę na różne elementy. Podobnie jak posiłek robi inne wrażenie na kimś sytym, inne – na głodnym. Każda z map to jednak tylko subiektywna interpretacja – nie obiektywna prawda o świecie. Rzeczywistość zewnętrzna, czyli teren, jest niepoznawalna. Jest zapewne odmienna od naszych ludzkich wyobrażeń o niej. A to czy wydaje się ona bogata i pełna wrażeń bądź też uboga i przewidywalna – zależy od przyjętych filtrów: przekonań, wrażliwości zmysłów, stanu emocjonalnego.

Przyjmując ideę mapy i wynikające z niej założenia dajemy sobie i innym prawo do odmienności. Możemy starać się tę odmienność zrozumieć, a następnie lepiej porozumiewać się z ludźmi i wpływać na nich.

Każdy z nas tworzy mapę, model rzeczywistości aby nadać sens swoim doświadczeniom oraz pokierować swoimi zachowaniami. Jesteśmy twórcami własnej, subiektywnej rzeczywistości. Reagujemy na naszą subiektywną rzeczywistość. Łatwiej jest zmienić nastawienie, reakcje na rzeczywistość, niż zmienić świat.

To, co robimy i mówimy jest odbierane przez innych za pomocą ich mentalnych map świata. Na pewno i ty miałeś okazję zauważyć taki przypadek, kiedy Twój rozmówca usłyszał coś innego niż miałeś na myśli. Komunikat ma bowiem takie znaczenie, jakie zostało odebrane. Uświadomienie sobie, w jaki sposób komunikat został odebrany, daje szansę przekształcenia go tak, by następnym razem był bardziej zrozumiały dla odbiorcy.

Modelowanie

W NLP modelowaniem nazywa się proces odkrywania myśli i czynności umożliwiających komuś zdobycie pewnej umiejętności lub wykonywanie jakiegoś zadania, uczenia się
Poznając mentalną mapę osoby, która dobrze potrafi coś wykonać – możemy powtórzyć jej osiągnięcie. Warunkiem jest poznanie i zrozumienie tego, jak to robi. To, że możemy nauczyć się jazdy na rowerze, pisania na maszynie, gry na skrzypcach – jest dla wszystkich oczywiste. Podobnie można uczyć się pewności siebie, łatwości podejmowania decyzji, umiejętności motywowania, kreatywności czy też utrzymywania dobrego nastroju. Metodologia NLP zakłada, że każde zachowanie ma określoną strukturę, która może być przedmiotem modelowania i uczenia się.
Całe nasze doświadczenie składa się z reprezentacji obrazów, dźwięków, smaków, zapachów, bodźców dotykowych oraz uczuć. Każda z nich to pewnego rodzaju potencjał. Używając je świadomie możemy zmienić swoje reakcje i zachowanie. Przypominając sobie np. dokładnie sytuację z przeszłości, w czasie której czuliśmy się bardzo dobrze- spokojni, twórczy, pewni siebie-, możemy ponownie wzbudzić w sobie ten stan.
Jeśli choć raz poczuliśmy się i zadziałaliśmy kreatywnie to znaczy, że mamy w sobie taką możliwość. A nawet jeśli to się nie zdarzyło do tej pory, to zgodnie z regułą modelowania możemy się tego nauczyć od innej osoby. Możemy uruchamiać wewnętrzne zasoby albo tworzyć je po to, by osiągać cele.

Każde zachowanie ma pozytywną intencję.

Każde zachowanie, nawet to najbardziej naganne, bezmyślne, raniące czy bolesne ma u swych korzeni pozytywny cel. Ludzie często oceniają i piętnują zachowanie, nie rozumiejąc, jaka jest jego pierwotna intencja. W korzeniach zachowania zawsze tkwi określona wartość -radość, siła, bezpieczeństwo, komfort itd.. Wartości mają zawsze wymiar pozytywny, czasem jednak ich realizacja przyjmuje negatywne formy: np. agresja – to droga do rozładowania napięcia albo metoda obrony; obojętność – może zapewniać spokój i bezpieczeństwo; kradzież – jest sposobem na uzyskanie pożądanych dóbr materialnych z jednoczesną oszczędnością czasu i wysiłku.
Zamiast wybaczać czy potępiać takie zachowanie, można oddzielić je od intencji. Jeśli wartość, intencję, oddzielimy od formy zachowania,– możemy szukać innych, lepszych i bardziej konstruktywnych sposobów na jej osiągnięcie.

Każdy z nas posiada własną, niepowtarzalną historię. Nauczyliśmy się, co i jak robić, czego i jak chcieć, co i jak cenić, czego i jak się uczyć. To jest nasze indywidualne doświadczenie. Na jego podstawie musimy dokonywać wszystkich naszych wyborów- dopóki nie nauczymy się czegoś nowszego i lepszego. NLP daje możliwość nauczenia się tego nowszego, lepszego.

Nie ma porażek, są tylko informacje zwrotne.

Jeżeli zawsze robisz to, co zawsze robiłeś, to zawsze będziesz dostawać to, co zawsze dostawałeś. Jeżeli zaś chcesz czegoś nowego, zrób coś nowego. Zwłaszcza, że masz tak wiele możliwości wyboru
Ludzie bardzo często działają w taki sposób, że kiedy coś robią i to nie przynosi im pożądanego efektu – postępują dalej tak samo, ale silniej, głośniej i z większym wysiłkiem. To oczywiście nie zmienia wyniku działania… Jeśli chcesz odmiennego rezultatu – użyj innych sposobów.
Drugą tendencją spotykaną w przypadku niepowodzenia w dążeniu do zamierzonego celu jest myślenie o całym zdarzeniu w kategoriach porażki, co często odbiera energię i budzi poczucie winy. Cokolwiek się dzieje, ma wymiar informacyjny, który pozwala na analizę, wyciągnięcie wniosków i skorygowanie zachowania. Tę zasadę stosowało w życiu wielu wybitnych ludzi. Tomasz Edison po wielu nieudanych próbach stwierdził „Nie poniosłem porażki… odkryłem kolejny sposób nie wynalezienia żarówki”

Doświadczenie ma swoją strukturę

Nasze myśli i wspomnienia posiadają odpowiadające im wzory. Kiedy zmieniamy wzór czy strukturę, automatycznie zmienia się nasze doświadczenie. W ten sposób możemy zneutralizować wspomnienia negatywne i wzbogacić te, które nam służą.

Jeżeli jedna osoba potrafi coś zrobić, każdy może się tego nauczyć.

Możemy poznać umysłowe mapy ludzi odnoszących sukces i sprawić, by stały się naszymi. Zbyt wielu ludzi uważa, że nie potrafi pewnych rzeczy, nie ruszając się nawet z miejsca. Zacznij “udawać”, że wszystko jest możliwe.

Myśli i ciało są elementami tego samego systemu

Myśli stale wpływają na stan napięcia mięśni, oddech, uczucia, a te z kolei oddziałują na myśli. Kiedy już nauczysz się zmieniać jeden z tych elementów, to znaczy, że potrafisz równiż zmieniać pozostałe.

Ludzie posiadają cały potencjał, jakiego potrzebują

Mentalne obrazy, wewnętrzne głosy, doznania zmysłowe i uczucia są cegiełkami, z których składają się wszystkie Twoje umysłowe i fizyczne zasoby. Możesz nauczyć się budować z nich każdą myśl, uczucie, zdolność, jakich zapragniesz, a potem lokować je tam, gdzie chcesz lub gdzie są w życiu najbardziej potrzebne.

Nie można się NIE komunikować.

Porozumiewasz się zawsze, choćby bezsłownie, a słowa są często najmniej istotne. Westchnienie, uśmiech, spojrzenie – wszystko to jest komunikatem. Newet Twoje myśli są komunikatem dla samego Ciebie, a innym ujawniają się w twoim spojrzeniu, tonacji głosu, postawie i ruchach ciała.

Znaczenie Twojego komunikatu to odpowiedź, jaką uzyskujesz.

To, co mówisz i robisz, jest odbierane przez innych za pomocą ich mentalnych map świata. Gdy ktoś usłyszy coś innego, niż Ty miałeś na myśli, będziesz miał okazję zauważyć, że komunikat ma takie znaczenie, jakie zostało odebrane. Uświadomienie sobie, w jaki sposób komunikat został odebrany, daje szansę przekształcenia go tak, by następnym razem był bardziej jasny.

Ludzie zawsze dokonują najlepszych z dostępnych im wyborów

Każdy z nas posiada własną niepowtarzalną historię. Nauczyłeś się, co i jak robić, czego i jak chcieć, co i jak cenić, czego i jak się uczyć. To jest Twoje indywidualne doświadczenie. Na jego podstawie musisz dokonywać wszystkich Twoich wyborów: dopóki nie nauczysz się czegoś nowego i lepszego.

Jeśli nie udaje się to, co robisz, rób coś innego. Rób cokolwiek innego.

Jeżeli zawsze robisz to, co zawsze robiłeś – to zawsze będziesz dostawać to, co zawsze dostawałeś. Jeżeli chcesz czegoś nowego, zrób coś nowego, zwłaszcza, że masz tak wiele możliwości wyboru.

Jeden z podstawowych modeli, który może być traktowany jako kwintesencja NLP, a dotyczy każdego celowego działania to cel, uważność i elastyczność.

To tak, jak z wędrówką – mając wyznaczony kierunek i miejsce, w które chcę dojść, jestem gotów ruszyć w trasę. Po drodze mogę jednak natrafić na nieprzewidziane przeszkody- rwącą rzekę, bagno, zmianę szlaku- które zmuszą mnie do szukania nowych rozwiązań jak szukanie kładki, wykorzystanie skrótu, którego nie było na mapie itp. Jeśli dalej myślę o celu – te dodatkowe utrudnienia nie zniechęcą mnie, ale i znajdę sposób na ich pokonanie.